Zarządzenia sądu opiekuńczego – skierowanie rodziców na terapię rodzinną

Sąd opiekuńczy może wydawać zarządzenia ograniczające władzę rodzicielską. Jednym z takich zarządzeń jest skierowanie rodziców na terapię rodzinną. Pomoc taka może być rodzicom udzielona w placówce lub u specjalisty zajmującego się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczeniem innej niezbędnej pomocy.

Skierowanie rodziców na terapię rodzinną

Skierowanie rodziców na terapię rodziną jest jednym z zarządzeń wydawanych przez sąd o charakterze trwałym (o pozostałych zarządzeniach można przeczytać tutaj i tutaj). Zarządzenia takie mogą być wydawane w sprawach wszczętych na wniosek oraz w tych wszczętych z urzędu.

Kogo dotyczy zarządzenie?

Zarządzenia sądu opiekuńczego różnicujemy między innymi ze względu na to do kogo sąd je kieruje. Niektóre z nich kierowane są do dziecka, np. skierowanie do placówki wsparcia dziennego. Inne dotyczą rodziców, np. praca z asystentem rodziny i praca z rodziną. Udzielana pomoc może mieć charakter pomocy indywidualnej lub zbiorowej. Skierowanie rodziców na terapię rodziną dotyczy samych rodziców. To oni mają zasięgnąć pomocy w placówce lub u specjalisty.

W jakich sytuacjach kieruje się rodziców na terapię?

Potrzeba skierowania rodziców na terapie może wynikać ze stwierdzonych przez sąd zachowań dziecka lub samych rodziców. Przy czym najczęściej jest tak, że dziecko zachowuje się w nieodpowiedni sposób na skutek zaniedbań ze strony rodziców. Szczególnie jeśli rodzice są niewydolni wychowawczo, pozostawiają dziecku za dużo swobody, są między sobą skonfliktowani i angażują w konflikt dziecko. Często takim powodem jest też brak zapewnienia przez rodziców odpowiednich warunków bytowych dla dziecka, alkoholizm, narkomania i in.

Ustalenie potrzeby skierowania na terapię

Sąd musi ustalić nie tylko ogólną potrzebę wsparcia rodziny, ale także szczegółowe potrzeby w zakresie rodzaju niezbędnej terapii czy poradnictwa. Środki dopasowuje się do potrzeb konkretnej rodziny, bo celem ma być przecież poprawa bytu całej rodziny, ze szczególnym uwzględnieniem dobra dziecka.

Na podstawie czego sąd może ustalić potrzebę skierowania na terapię?

Wiedzę w tym zakresie sąd może uzyskać w trakcie przesłuchania rodziców i wysłuchania dziecka. Najczęściej jednak sąd kieruje rodzinę do OZSS, gdzie specjaliści przeprowadzają odpowiednie badania. Na podstawie tych badań, których wnioski przybierają formę opinii, sąd może podjąć decyzję i udzielić rodzinie adekwatnego wsparcia. Czasem, szczególnie gdy wymagane jest podjęcie szybkiej decyzji (a na termin badania w OZSS czeka się kilka miesięcy – w Krakowie w chwili obecnej jest to ok. 11 – 12 miesięcy), sąd może zwrócić się do biegłego psychologa, który wyda taką opinię psychologiczną (czasem psychologiczno-pedagogiczną). Wiedzę o problemach rodziny sąd może także uzyskać ze zleconego kuratorowi wywiadu środowiskowego. Sąd może także zwrócić się o informacje do MOPS oraz innych instytucji udzielających pomocy rodzinie i w ten sposób uzyskać wiedzę nie tylko o problemach rodziny, ale także o udzielonych środkach pomocowych i ich skuteczności.

Jak sąd sprawdzi wykonywanie zarządzenia?

W związku z tym, że terapia nie jest środkiem jednorazowym, a prowadzi się ją w dłuższym okresie, sąd musi uzyskiwać bieżące informacje o wykonywaniu tego zarządzenia. Najczęściej sąd zobowiązuje rodziców do przedkładania sprawozdań, oświadczeń lub nawet zaświadczeń z placówki, że rodzice uczestniczą w terapii. Sąd może także zlecić kuratorowi przeprowadzania kontrolnych wywiadów środowiskowych.

Cele prowadzenia terapii

Cele dopasowuje się do potrzeb konkretnej rodziny. Najczęściej chodzi o poprawę wydolności wychowawczej rodziców, poradzenie sobie z problemami (np. z podejściem do nowego partnera / partnerki drugiego rodzica, z agresją, z uzależnianiem dzieci od siebie) i uzależnieniami, ale też nawiązanie lub poprawa wspólnej płaszczyzny wychowawczej przez rodziców.