Postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia na czas trwania postępowania i możliwość jego zmiany

W większości przypadków, postępowania sądowe w sprawach rodzinnych trwają długo, szczególnie jeśli ma zostać wydana opinia przez opiniodawczy zespół sądowych specjalistów. W jaki sposób uregulować na czas trwania postępowania sporne między rodzicami kwestie dotyczące spraw dzieci?

Postępowanie zabezpieczające

W każdej sprawie cywilnej rozpoznawanej przez sąd może zostać udzielone zabezpieczenie. Czasem zabezpieczenie może być udzielone jeszcze przed wszczęciem właściwego postępowania. Celem zabezpieczenia jest tymczasowe uregulowanie spornych spraw.

Kiedy i kto może żądać udzielenia zabezpieczenia?

Udzielenia zabezpieczenia może żądać każda ze stron postępowania. Co do zasady warunkiem jest konieczność uprawdopodobnienia roszczenia oraz wykazanie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Druga z przesłanek nie musi istnieć w przypadku zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych – tutaj podstawą jest jedynie uprawdopodobnienie roszczeń.

Sposób udzielenia zabezpieczenia

Wyboru sposobu zabezpieczenia docelowo dokonuje sąd – oczywiście po zapoznaniu się z wnioskami stron. Sąd powinien wyważyć interesy obydwu stron, tj. z jednej strony należy zapewnić ochronę prawną uprawnionemu, a z drugiej strony zobowiązany nie powinien zostać obciążony ponad potrzebę.

Zabezpieczenia w sprawach rodzinnych

Jednym z najczęściej wydawanych postanowień o zabezpieczeniu w sprawach rodzinnych jest zabezpieczenie roszczeń alimentacyjnych. W postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia, sąd zobowiązuje rodzica do łożenia na rzecz dziecka określonej kwoty miesięcznie.

Drugą kwestią najczęściej regulowaną w trybie zabezpieczenia jest powierzenie jednemu z rodziców bieżącej pieczy nad małoletnim dzieckiem. Sąd w takim postanowieniu wskazuje rodzica, który ma sprawować pieczę nad dzieckiem w trakcie trwania postępowania.

Czas obowiązywania postanowienia

Postanowienie o zabezpieczeniu obowiązuje co do zasady na czas trwania postępowania, czyli do wydania prawomocnego orzeczenia kończącego sprawę. Chyba że sąd zmieni swoje postanowienie.

Zaskarżanie postanowienia

Na postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia może być złożone zażalenie. Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od dnia otrzymania orzeczenia z uzasadnieniem. Warto zwrócić uwagę, że postanowienia o zabezpieczeniu alimentów przesyłane są od razu z uzasadnieniem, a np. postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia pieczy wysyłane są bez uzasadnienia. W tym drugim przypadku najpierw trzeba będzie złożyć wniosek o uzasadnienie postanowienia (7 dni od doręczenia postanowienia). Dopiero po otrzymaniu uzasadnienia zacznie biec termin na złożenie zażalenia.

Wykonalność postanowień

Co do zasady postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia są wykonalne z chwilą ich wydania. Co oznacza, że można przystąpić do egzekucji jeszcze przed uprawomocnieniem się postanowienia. Postanowienia wykonuje się pomimo złożenia przez jedną ze stron zażalenia.

Zmiana sposobu zabezpieczenia

W trakcie spraw rodzinnych bardzo często następuje zmiana stanu faktycznego i stosunków panujących między stronami. Dla przykładu może zdarzyć się, że dziecko zmieni miejsce zamieszkania (od jednego rodzica przeprowadzi się do drugiego). W takiej sytuacji należałoby nie tylko zmienić postanowienie o sprawowaniu przez konkretnego rodzica bieżącej pieczy, ale także i wydane postanowienie o zabezpieczeniu alimentów, które płatne są do rok rodzica, u którego dziecko już nie mieszka.

W jaki sposób dokonać zmiany?

Sposób „zmiany” postanowienia będzie zależał od tego, kto tej zmiany będzie żądał:

• zobowiązany może w każdym czasie żądać uchylenia lub zmiany prawomocnego postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia – jeśli odpadnie lub zmieni się przyczyna zabezpieczenia.
• uprawniony może w każdym czasie złożyć wniosek o zmianę sposobu zabezpieczenia.

Różnica jest w zasadzie jedynie formalna, bowiem skutek jest ten sam – sąd, jeśli uzna za uzasadniony wniosek, dokonuje zmiany postanowienia o zabezpieczeniu.