Vademecum podziału majątku

Zgodnie z obietnicą z ostatniego artykułu, w którym podział majątku omawiany był na szczegółowym przypadku, przedstawiam zbiór najistotniejszych informacji w tym temacie i zapraszam do lektury wszystkie osoby które z różnych powodów interesują się tematem.

1. Postępowanie o podział majątku, jeżeli odbywa się przed Sądem musi zostać poprzedzone złożeniem stosownego wniosku. W sprawie o podział majątku wspólnego rozstrzyga sąd miejsca położenia majątku. Właściwy do rozpoznania wniosku jest sąd rejonowy.
Od wniosku o podział majątku wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej pobiera się opłatę stałą w kwocie 1 000 zł. Jeżeli zaś wniosek zawiera zgodny projekt podziału tego majątku, opłata stała wynosi 300 zł.
We wniosku o podział majątku należy dokładnie określić składniki majątku, podlegające podziałowi oraz przedstawić dowody prawa własności. Przede wszystkim do wniosku należy dołączyć odpis z księgi wieczystej, jeżeli w skład majątku wchodzi nieruchomość. Jeżeli chodzi o rzeczy ruchome (m. in. meble, sprzęt AGD i RTV), w przypadku sporu między małżonkami, konieczne może okazać się przedstawienie dowodów, potwierdzających wskazywaną wartość rzeczy ruchomej, np. faktura VAT dokumentująca zakup rzeczy i jej cenę.
Do wniosku o podział majątku należy załączyć dokumenty potwierdzające ustanie wspólności majątkowej, np. wyrok rozwodowy, małżeńską umowę majątkową, wyrok sądu ustanawiający rozdzielność majątkową w trakcie małżeństwa.
Z żądaniem podziału majątku można wystąpić już w pozwie o rozwód. Na uwadze należy mieć jednak, że Sąd rozpozna takie żądanie tylko wtedy, gdy podział majątku nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu rozwodowym.

2. Skład i wartość majątku ulegającego podziałowi ustala sąd. Skład majątku ustala się według stanu na dzień ustania wspólności majątkowej, zaś jego wartość według cen rynkowych z daty podziału. Jeśli między małżonkami istnieje spór, co do wartości majątku, tak rzeczy ruchomych, jak i nieruchomości, Sąd powoła biegłego, który ustali wartość tych rzeczy.

3. Podział majątku wspólnego może nastąpić przez:
– podział w naturze (fizyczny podział rzeczy),
– przyznanie rzeczy jednemu z małżonków na wyłączną własność wraz z obowiązkiem spłaty na rzecz drugiego małżonka,
– sprzedaż rzeczy i podział sumy uzyskanej ze sprzedaży (dotyczy to rzeczy, których nie da się fizycznie podzielić).

4. W toku sprawy o podział majątku dochodzić można ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym. Z ważnych powodów, każde z małżonków może żądać, aby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. W tym zakresie należy udowodnić, że małżonek w sposób rażący lub uporczywie, pomimo posiadanych sił oraz możliwości zarobkowych, nie przyczyniał się odpowiednio do tych możliwości do powstania majątku wspólnego.
W postępowaniu o podział majątku można również żądać zwrotu wydatków, nakładów i innych świadczeń z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego lub z majątku osobistego na rzecz majątku wspólnego. Ponadto można żądać rozstrzygnięcia sporu między małżonkami, czy poszczególna rzecz lub prawo wchodzi w skład majątku wspólnego oraz dochodzić zwrotu długów związanych z majątkiem wspólnym, a spłaconych wyłącznie przez jedno z małżonków z własnych środków po ustaniu wspólności małżeńskiej, a przed podziałem majątku wspólnego.

5. Koszty postepowania o podział majątku. Jak już wskazywano wniosek o podział majątku podlega opłacie w wysokości 1 000 zł, bądź 300 zł.
Do tego należy doliczyć koszty z tytułu wynagrodzenia biegłego (jeżeli został powołany w sprawie), koszty ewentualnej apelacji od orzeczenia sądu, koszty związane z ustanowieniem profesjonalnego pełnomocnika.