Kiedy małżonek może korzystać z lokalu współmałżonka?

W małżeństwie chodzi o dzielenie się wszystkim. Taka była intencja ustawodawcy – stąd przede wszystkim powstanie wspólności majątkowej z chwilą zawarcia małżeństwa. Czym jeszcze powinni się podzielić? Kiedy małżonek może korzystać z lokalu współmałżonka? I czy lokal musi być własnością współmałżonka?

Korzystanie z lokalu przez współmałżonka

Uprawnienie małżonka dotyczy lokalu do niego nienależącego (ani też nie należącego do majątku wspólnego). Chodzi o sytuacje, w których prawo do lokalu przysługuje tylko temu drugiemu małżonkowi.

Zgodnie z art. 281 k.r.o., jeżeli prawo do mieszkania przysługuje jednemu małżonkowi, drugi małżonek jest uprawniony do korzystania z tego mieszkania w celu zaspokojenia potrzeb rodziny. Przepis łączy prawo małżonka nie posiadającego tytułu do lokalu z obowiązkiem współmałżonka do udostępnienia lokalu do korzystania.

Małżonek ma prawo korzystać też z całego wyposażenia lokalu (meble, sprzęty i in.)

Czy współmałżonek zawsze ma takie prawo?

Nie. Celem ustawodawcy było zapewnienie możliwości zaspokojenia potrzeb rodziny. W związku z tym małżonek może korzystać z lokalu współmałżonka tylko w sytuacji, gdy korzystanie z lokalu zmierza do zaspokojenia potrzeb rodziny (małżonkowie nie muszą mieć dzieci, żeby być rodziną).

Przy czym nie ma znaczenia, czy małżonków łączy wspólność czy rozdzielność majątkowa.

Obowiązek małżonka do „podzielenia” się lokalem, nie wpływa na możliwość rozporządzania lokalem, np. poprzez sprzedaż. Inna sprawa, że współmałżonek ma status współlokatora, więc np. w przypadku próby eksmitowania go, sąd będzie orzekał o jego prawie do lokalu socjalnego.

O jaki lokal współmałżonka chodzi?

W zasadzie o każdy lokal, do którego współmałżonek ma jakiś tytuł prawny. Nie musi to być własność współmałżonka, może to być tytuł prawny wynikający z:

• umowy najmu
• służebności osobistej
• użytkowania
• użyczenia
• dożywocia
• i in.

Kiedy małżonek traci to uprawnienie?

Co prawda uprawnienie to jest niezbywalne i nie podlega wyłączeniu (szczególnie na podstawie umów zawieranych między małżonkami), ale ustaje w momencie:

• rozwodu, separacji, unieważnienia małżeństwa
• „utraty lokalu”, tj. utraty przez współmałżonka prawa do tego lokalu
• śmierci współmałżonka posiadającego tytuł prawny do lokalu