Rozwód, a prawa cudzoziemców w Polsce

Spraw rozwodowych ciągle przybywa. Coraz częściej zgłaszają się osoby mieszkające np. w Wielkiej Brytanii, a chcące się rozwieść w Polsce. Przyczyny jak się zdaje są oczywiste, po pierwsze koszty rozwodu w Polsce (w tym i wynagrodzenie adwokata za poprowadzenie sprawy) są dużo niższe, po drugie Polacy jak się zdaje mają większe zaufanie do polskich sądów. Jeśli obydwoje małżonkowie są obywatelami Polski wtedy jak najbardziej polski sąd może orzec rozwiązanie ich małżeństwa przez rozwód. Ten sam sąd ureguluje także pozostałe kwestie jak alimenty, władzę rodzicielską i kontakty z dziećmi. Kwestia ta szczegółowo została opisana na stronie Kancelarii.

A co z cudzoziemcami mieszkającymi na terytorium RP?
Czy także mogą rozwieść się przed polskim sądem?

Jak najbardziej jest to możliwe. Możliwość taką przewiduje Rozporządzenie Rady (WE) Nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003r. dotyczące jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, uchylające rozporządzenie (WE) nr 1347/2000. W artykule 3 rozporządzenia wskazano, że w sprawach orzeczeń dotyczących rozwodu, separacji lub unieważnienia małżeństwa jurysdykcję mają sądy państwa członkowskiego:
a) na którego terytorium:
– oboje małżonkowie mają zwykły pobyt, lub
– małżonkowie mieli ostatnio oboje zwykły pobyt, o ile jedno z nich ma tam nadal zwykły pobyt, lub
– strona przeciwna ma zwykły pobyt, lub
– w przypadku wspólnego pozwu lub wniosku jedno z małżonków ma zwykły pobyt, lub
– powód lub wnioskodawca ma zwykły pobyt, jeżeli przebywał tam od przynajmniej roku bezpośrednio przed wniesieniem pozwu lub wniosku, lub
– powód lub wnioskodawca ma zwykły pobyt, jeżeli przebywał tam przynajmniej od sześciu miesięcy bezpośrednio przed wniesieniem pozwu lub wniosku i jest obywatelem tego państwa członkowskiego lub, w przypadku Zjednoczonego Królestwa i Irlandii, ma tam swój „domicile”;
b) którego obywatelstwo posiadają oboje małżonkowie lub, w przypadku Zjednoczonego Królestwa i Irlandii, w którym mają swój wspólny „domicile”.

Postępowanie toczy się na takich samych zasadach, zarówno w sprawach polskich obywateli jak i cudzoziemców.
W przypadku małżeństw mieszanych – cudzoziemiec i obywatel Polski, należy mieć na uwadze przepisy dotyczące legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium RP. Część uprawnień w tym zakresie dedykowana jest cudzoziemcom – małżonkom obywateli polskich, w tym szczególności pozwolenie na stały pobyt na terytorium RP. Warunkiem uzyskania pozwolenia na pobyt stały jest pozostawanie w uznawanym przez prawo RP związku małżeńskim z obywatelem polskim przez okres co najmniej 3 lata przed dniem, w którym złożono wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt stały. Dodatkowo cudzoziemiec bezpośrednio przed złożeniem wniosku musi przebywać nieprzerwanie na terytorium RP przez okres nie krótszy niż 2 lata na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z pozostawaniem w związku małżeńskim z obywatelem polskim lub w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych.

Uzyskanie rozwodu przed upływem wskazanych wyżej 3 lat pozbawia cudzoziemca prawa do wnioskowania o pozwolenie na stały pobyt (oczywiście na podstawie tego kryterium; jeśli cudzoziemiec spełnia także inną przesłankę do otrzymania takiego pozwolenia, może wnioskować o pobyt na tej podstawie). Co więcej, pozwolenie takie może zostać cofnięte, jeśli cudzoziemiec rozwiódł się w ciągu 2 lat od dnia, w którym udzielono mu zezwolenia na pobyt stały.
Z doświadczenia widzę, że dla zagranicznych Klientów ma to ogromne znaczenie, wielu z nich decyduje się nawet „odwlec w czasie” rozwód, żeby nie utracić prawa do ubiegania się o pozwolenie na pobyt stały.