Finansowe skutki rozwodu

Ustanie związku małżeńskiego jest oczywistą konsekwencją rozwodu. Jednak mało kto na etapie podejmowania decyzji o rozwodzie, a nawet postępowania przed sądem bierze pod uwagę finansowe konsekwencje rozwodu. Zmiana stosunków finansowych jest naturalną konsekwencją rozwodu, niestety często nieprzemyślaną przez rozwodzących się małżonków.

Jakie więc skutki majątkowe przynosi rozwiązanie małżeństwa?

1. Podział majątku

Rozwiązanie małżeństwa powoduje powstanie rozdzielności majątkowej pomiędzy byłymi już małżonkami. Jeśli małżonkowie zgromadzili jakikolwiek majątek w trakcie trwania małżeństwa powinni go podzielić. Podział majątku może zostać dokonany w drodze umowy – o ile jest szansa na osiągnięcie porozumienia. Jeśli nie ma możliwości uzyskania konsensusu, a rozwód dodatkowo wzmógł negatywne emocje pozostaje oddanie rozstrzygnięcia tej kwestii sądowi. Konsekwencje finansowe podziału majątku są oczywiste – małżonkowie co do zasady otrzymują po połowie zgromadzonego majątku (chociaż jest możliwość podziału w innych proporcjach).

2. Brak możliwości wspólnego rozliczenie podatku dochodowego

Jeśli do tej pory małżonkowie rozliczali podatek dochodowy wspólnie, po rozwodzie nie będą mieli już takiej możliwości. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 6 ust.2) możliwość łącznego opodatkowania istnieje jeśli wspólność majątkowa między małżonkami istnieje przez cały rok podatkowy. Rozwiązanie małżeństwa na przykład w połowie danego roku powoduje odpadnięcie możliwość wspólnego rozliczenia za cały ten rok. Przy czym należy pamiętać, że liczy się data uprawomocnienia wyroku rozwodowego, a nie jego wydania przez sąd (przykładowo: wyrok został wydany w połowie grudnia 2014r., a uprawomocnił się w styczniu 2015r., w takiej sytuacji możliwe jest dokonanie wspólnego rozliczenia za rok 2014).

3. Podział ulgi na dzieci

Po rozwodzie tzw. „ulga na dzieci” przysługująca rodzicom, spełniającym wymogi określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, będzie przysługiwała rodzicom łącznie – w sytuacji, gdy władza rodzicielska w dalszym ciągu przysługuje obojgu rodzicom (nawet gdyby władza rodzicielska jednego z rodziców została ograniczona). Rodzic traci prawo do ulgi dopiero gdy został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub ta władza została zawieszona. Byli małżonkowie będą musieli wspólnie ustalić w jakiej kwocie i które z nich będzie dalej korzystało z odliczenia ulgi na dziecko. W przypadku braku porozumienia przyjmuje się równy podział kwoty przysługującej ulgi. Bez znaczenia przy tym jest fakt, że dziecko mieszka z jednym z rodziców, chodzi bowiem nie o stan faktyczny ale prawny w zakresie władzy rodzicielskiej.

4. Zmniejszenie dochodów, zwiększenie wydatków

Po rozwodzie oczywisty jest zmniejszony wpływ pieniędzy – w miejsce (co do zasady) dwóch pensji będzie tylko jedna. Jednocześnie mogą zwiększyć się wydatki, w szczególności związane z utrzymaniem domu/mieszkania (kredyt, czynsz, media).

5. Alimenty

W wyroku rozwodowym sąd orzeknie także o alimentach na rzecz wspólnych dzieci stron. Co do zasady rodzic, z którym dzieci nie będą mieszkać na stałe będzie obowiązany do płacenia na ich rzecz alimentów. Kwota alimentów ustalana jest przy uwzględnieniu usprawiedliwionych potrzeb dzieci i możliwości zarobkowych i majątkowych rodzica. Alimenty mogą zostać także zasądzone na rzecz byłego małżonka – o ile zachodzą przesłanki do ich orzeczenia.

Skutki finansowe nie mają pierwszoplanowego znaczenia przy podejmowaniu decyzji o rozwodzie, warto jednak mieć je na uwadze, by zawczasu ustalić plan działania na przyszłość.